Oczekiwane na dziecko, bez względu na to czy jest to pierwsze, drugie czy kolejne dziecko, zawsze jest okresem wyjątkowy w naszym życiu. Jednak kiedy zostajemy rodzicami po raz kolejny, oprócz tego, że czekają nas wyzwania, które mniej lub bardziej pamiętamy z narodzin pierworodnego to mamy również dodatkowe zadanie do wykonania. Przygotowanie naszego do pojawienia się rodzeństwa może okazać się nie lada wyzwaniem. Co prawda panuje powszechne przekonanie, że im młodsze dziecko tym lepiej i szybciej akceptuje fakt, że przestaje być jedynakiem, jednak sprawa ta jest zawsze indywidualna.
Wiadomo, że inaczej będą reagowały maluszki, które niewiele jeszcze rozumieją z otaczającego je świata, inaczej zareagują przedszkolaki, jeszcze innych reakcji należy się spodziewać od dzieci starszych, a zupełną zagadką, niewiadomą a czasem najtrudniejszym wyzwaniem może być również reakcja nastolatka, który zdążył się już oswoić i przyzwyczaić do faktu, że jest jedynakiem i nie koniecznie chciałby to zmienić.
Jedno jest pewne. Zawsze przed pojawieniem się rodzeństwa należy przeprowadzić rozmowę z dziećmi, która przygotuje je do nowej sytuacji i pozwoli uzyskać odpowiedzi na wszystkie pytania i obawy jakie pojawią się u małego, młodego człowieka.
Jak przeprowadzić taką rozmowę? Na co szczególnie zwrócić uwagę?
Najważniejsze to dostosować słowa i poziom rozmowy do wieku naszego małego rozmówcy.
Dzieci poniżej 2 roku życia – tak naprawę niewiele jeszcze rozumieją czym jest pojawienie się nowego członka rodziny, jednak i takie maluchy, można przygotować do nowej sytuacji. Dobrym pomysłem jest częste rozmawianie z dzieckiem, pozwalanie dotykać naszego brzucha i wyjaśnianie kto mieszka w środku. Dodatkowo jeśli często będziemy spędzać czas z naszym maluszkiem w towarzystwie innych dzieci np. na placu zabaw, to dziecko będzie miało szansę poćwiczyć swoje umiejętności dzielenie się zabawkami czy bycia wrażliwym na innego małego człowieka, co z czasem ułatwi relacje z rodzeństwem.
Dzieci między 2 a 4 rokiem życia – w tym wieku nasza pociecha jest bardzo związana z rodzicami, zwłaszcza z mama. Sytuacja, której będzie musiało „podzielić się rodzicami”, może być zupełnie niezrozumiała i dziecko może czuć się zagubione w nowej rzeczywistości. W tym wieku bardzo dobrym sposobem komunikacji są proste książeczki, które pomogą obrazowo przedstawić przyszłość jak czeka rodzinę, która się powiększy. Dobrym pomysłem będzie także aktywne zaangażowanie dziecka w proces tworzenia przestrzeni dla siostry lub brata. Możemy wspólnie wybrać meble, pościel, ciuszki czy kolor wózka. Ważne jest również, żeby przygotować dziecko na naszą krótką nieobecność w domu i na to, że ze szpitala wrócimy już w powiększonym gronie.
Dzieci starsze – kiedy dzieci doskonale rozumieją, że sytuacja w domu się zmieni, wcale nie muszą być łatwiejszym wyzwaniem. Przygotujmy się na wiele pytań, niekoniecznie tych z grupy najprostszych. Odpowiadajmy zawsze odpowiednio do wieku ale jednocześnie szczerze. Jest to moment, w którym możemy bardzo szybko utracić zaufanie dziecka, które może źle zinterpretować nasze intencje. To rodzi dodatkowy stres i problemy, których ani my ani nasze dzieci nie potrzebują, zwłaszcza w takim wyjątkowym momencie. Jeśli sytuacja pozwala na odwiedziny mamy w szpitalu, pozwólmy na to, zachęcajmy dziecko aby od samego początku aktywnie włączało się w życie powiększonej rodziny. Bardzo źle byłoby gdyby nasze dziecko, nawet nie świadomie i nie celowo, poczuło się odsunięte lub pomijane czy niezauważane. To moment, w którym należy być bardzo czujnym, a chwila nieuwagi może nas kosztować pogorszeniem relacji, zwłaszcza z nastolatkami, które dojrzewaj, mają swoje problemy i potrzebują zwiększonego zainteresowania i uwagi. Postarajmy się, na ile to możliwe, aby w życiu dziecka niewiele się zmieniło w jednym momencie. Zmiany są oczywiści nieuniknione, ale postarajmy się zachować jak najwięcej z rytuałów i rutyny. Niech pojawienie się rodzeństwa nie będzie dla dziecka szokiem i wywróceniem do góry nogami świata, które znało do tej pory.
Bez względu na to ile lat ma lub maja nasze dzieci, kiedy pojawia się rodzeństwo, musimy pamiętać że zmiany jakie zachodzą wraz z nowymi narodzinami, dotykają nie tylko nas, rodziców, ale także nasze dzieci. Czasem oprócz radości dzieciom towarzyszą także przeróżne obawy i to one potrzebują od nas w tym czasie największego wsparcia. Nasza uwaga i czas poświęcony dziecku zawsze są bezcenne.